مگاپیکسل، اندازه‌ی سنسور و اندازه‌ی پیکسل؛ کدام گوشی موبایل مناسب عکاسی است؟

سال‌های نسبتا زیادی از زمان قرار گرفتن اولین دوربین‌ها روی گوشی‌های موبایل می‌گذرد. به‌مرورزمان کیفیت و قابلیت‌های این دوربین‌ها تا جایی پیشرفت کرده که اکنون می‌توان موبایل را جزو ابزارهای جدی عکاسی طبقه‌بندی کرد. برندهای تولیدکننده‌ی گوشی هم که از این نکته به‌خوبی آگاه هستند به شیوه‌های مختلف تلاش می‌کنند دوربین گوشی‌های خود را به یکی از مزایای رقابتی آن تبدیل کنند. در این میان علاقه‌مندان عکاسی موبایل با خیل عظیمی از نام‌های پرزرق‌وبرق برای تکنولوژی‌های اختصاصی برندهای مختلف و اعداد و ارقامی متفاوت و گاه متناقض روبرو می‌شوند. اینجا است که یک سوال جدی پیش می‌آید: واقعا چه موبایلی برای عکاسی بهتر است؟ با خانه عکس همراه شوید.

احتمالا این سوال برای هرکسی که قصد داشته باشد به‌صورت جدی به عکاسی موبایل بپردازد پیش خواهد آمد. پس ما در مدرسه‌ی عکاسی موبایلخانه عکس تصمیم گرفتیم هم‌زمان با دوره‌ی آموزشی عکاسی موبایل برای نوروز ۹۵ طی مقالاتی دنباله‌دار به بررسی دقیق مهم‌ترین عوامل موثر در انتخاب یک گوشی هوشمند مناسب برای عکاسی بپردازیم. در طول این مقالات با نکات مهمی در رابطه با مگاپیکسل، اندازه‌ی دیافراگم، تکنولوژی فوکوس خودکار، واکنش شاتر، لرزش‌گیر اپتیکال و بسیاری موارد جالب و جذاب دیگر آشنا خواهید شد.

اجازه دهید اولین مقاله را با بررسی مگاپیکسل، اندازه‌ی سنسور و اندازه‌ی پیکسل شروع کنیم.

مگاپیکسل، اندازه‌ی سنسور و اندازه‌ی پیکسل

به نظر می‌رسد این تصور نادرست که مگاپیکسل بیشتر به معنی عکس‌هایی باکیفیت‌تر است دیگر رنگ باخته باشد. ریشه‌ی این اسطوره به روزهای آغازین عکاسی دیجیتال برمی‌گردد. در دورانی که دوربین‌های دیجیتال عکس‌هایی با رزولوشن زیر ۱ مگاپیکسل می‌گرفتند تصاویر حاصل از آن‌ها تقریبا هیچ جزئیاتی نداشت و پیکسلی (pixelated) یا تار به نظر می‌رسید. در چنین شرایطی کوچک‌ترین بهبود در رزولوشن یا همان مگاپیکسل دوربین‌ها تفاوتی آشکار در نتیجه‌ی عکس‌ها ایجاد می‌کرد؛ چراکه پیکسل‌های اضافه‌شده دیدن جزئیات بیشتری را ممکن می‌ساخت. درحالی‌که این روند جایی در حدود ۵ مگاپیکسل متوقف شد ولی تصوری که ایجاد کرده بود در ذهن اکثر مردم باقی ماند. عکس‌های ۵ مگاپیکسلی به مرزهای ادراک انسان نزدیک شدند. روی صفحه‌ی نمایش رایانه یا گوشی چشم ما نمی‌تواند تفاوت یک عکس ۵ مگاپیکسلی را با یک تصویر ۱۰ مگاپیکسلی تشخیص دهد. تفاوت تنها زمانی آشکار خواهد شد که تصمیم بگیرید این دو عکس را با کیفیت بالا در ابعاد نسبتا بزرگ چاپ کنید.

پس آیا مگاپیکسل بیشتر به هیچ دردی نمی‌خورد؟ این‌طور نیست. دلایلی وجود دارد که شاید شما ترجیح دهید دوربینی با مگاپیکسل بیشتر داشته باشید. مهم‌ترین دلیل امکان برش دادن عکس است. تاکنون تقریبا تمام گوشی‌های هوشمند فاقد امکان زوم اپتیکال هستند. توجه کنید که مدل‌هایی نظیر Galaxy K Zoom سامسونگ را باید بیشتر یک دوربین کامپکت مجهز به امکانات گوشی هوشمند محسوب کرد. استفاده از زوم دیجیتال هم به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود بنابراین بهترین روش برای رسیدن به نتیجه‌ی دلخواه در مواقعی که امکان نزدیک شدن به سوژه وجود ندارد برش دادن عکس پس از عکاسی است. در چنین شرایطی مزیت اصلی در اختیار داشتن دوربینی با مگاپیکسل بیشتر آشکار می‌شود؛ مگاپیکسل بیشتر فضای بیشتری برای برش دادن عکس در اختیار شما قرار خواهد داد.

همان‌طور که در ابتدا اشاره کردیم، دلیل اصلی دیگر برای ترجیح دادن مگاپیکسل بیشتر امکان چاپ عکس‌ها باکیفیت بالا در ابعاد بزرگ است. البته توجه کنید که حتی یک عکس ۸ مگاپیکسلی هنگام چاپ با کیفیت بسیار بالای ۳۰۰dpi (کیفیتی معادل چاپ افست) ابعادی حدود ۲۸ در ۲۱ سانتی‌متر (تقریبا برابر با کاغذ A4) پیدا خواهد کرد. از همین عکس می‌توانید برای چاپ یک پوستر بزرگ در ابعاد ۵۰ در ۷۰ سانتی‌متر هم استفاده کنید؛ چراکه ما به‌طور طبیعی از تصاویر بزرگ فاصله می‌گیریم و متوجه شفافیت کمتر آن‌ها نخواهیم شد. بنابراین تنها زمانی که قصد داشته باشید عکس‌های خود را با بالاترین کیفیت در ابعاد چندین متری چاپ کنید یک دوربین بیست‌وچند مگاپیکسلی لازم خواهید داشت.

پس مگاپیکسل بیشتر به‌خودی‌خود چیز بدی نیست و مزایایی هم دارد؛ ولی باید به یک نکته‌ی بسیار مهم در مورد آن توجه کنیم: اگر اندازه‌ی سنسور دوربین ثابت باقی بماند هرچه تعداد پیکسل‌ها افزایش پیدا کند اندازه‌ی هر پیکسل کوچک‌تر خواهد شد. کوچک‌تر شدن پیکسل‌ها میزان جذب نور آن‌ها را کاهش داده و منجر به تولید تصاویری با کیفیت کمتر می‌شود. درنتیجه سنسوری با مگاپیکسل کمتر ولی پیکسل‌های بزرگ‌تر می‌تواند به کاهش نویز، بالا رفتن گستره‌ی پویا (Dynamic Range) و عملکرد بهتر در شرایط نوری بد کمک کند.

درنهایت انتخاب مگاپیکسل مناسب بستگی به نحوه‌ی استفاده‌ی شما از عکس‌هایتان دارد. اگر قصد دارید عکس‌های خود را به‌شدت برش دهید یا در اندازه‌های بسیار بزرگ چاپ کنید رزولوشن بیشتر مفید خواهد بود؛ ولی برای استفاده‌های عادی مانند اشتراک روی شبکه‌های اجتماعی و چاپ در اندازه‌های معمولی نیازی به آن نخواهید داشت.

نکته‌ی مهم این است که بدانید کیفیت دوربین به عوامل مختلفی نظیر کارایی تکنولوژی به‌کاررفته در سنسور، اندازه‌ی سنسور، اندازه‌ی پیکسل‌ها و کیفیت لنز بستگی دارد. مگاپیکسل معرف کیفیت دوربین نیست بلکه تنها اندازه‌ی عکس‌های ثبت‌شده را نشان می‌دهد. یک عکس می‌تواند بزرگ باشد ولی کیفیت بالایی نداشته باشد. بنابراین یک دوربین باکیفیت ولی ۵ مگاپیکسلی قطعا بهتر از یک دوربین بی‌کیفیت ولی ۲۰ مگاپیکسلی خواهد بود.

در بخش بعدی این مقاله‌ی دنباله‌دار در مورد اندازه‌ی دیافراگم (F-Number) صحبت خواهیم کرد که یکی از عوامل مهم دیگر در انتخاب گوشی مناسب عکاسی است. همچنان با مدرسه‌ی عکاسی موبایل خانه عکس همراه باشید.